Дзе жанчыны не маглі галасаваць да 1991 года?

У той час як швейцарскім жанчынам было дазволена галасаваць на нацыянальным узроўні ў 1971 годзе, жыхаркам кантона Апенцэль-Унутраны прыйшлося чакаць да 1990 года і рашэння Федэральнага суда.

Напрыклад, адна з жыхарак кантона Марыя Віці не трымае зла на мужчын і кажа, што яны проста хацелі захаваць свае традыцыі.

"Удзел у галасаванні — гэта фундаментальнае права, і, акрамя традыцый, няма ніякіх важкіх аргументаў, чаму жанчынам павінна быць у гэтым адмоўлена", - сказала яна, азіраючыся назад.

Жанчыны ў Апенцэле, самым маленькім кантоне Швейцарыі, атрымалі палітычныя правы ўсяго 33 гады таму, нашмат пазней, чым у іншых швейцарскіх кантонах. Хаця многія мясцовыя жанчыны ў кантоне займаліся вышыўкай, што рабіла іх галоўнымі карміцелямі сям'і, палітычная сфера да канца дваццатага стагоддзя заставалася светам мужчын.

Нацыянальнае выбарчае права для жанчын у Швейцарыі было ўведзена ў 1971 годзе, праз 65 гадоў пасля таго, як Фінляндыя стала першай краінай у Еўропе, якая зрабіла гэта, і праз 12 гадоў пасля таго, як мужчыны кантона ва першымі ў Швейцарыі прагаласавалі за прадастаўленне жанчынам выбарчага права прымаць рашэнні на ўзроўні кантонаў.

У 1972 годзе амаль усе кантоны рушылі ўслед гэтаму прыкладу. Два кантона супраціўляліся. У Апенцэле на ўнутраным Радосе і Апенцэле на знешнім Радосе жанчыны маглі галасаваць па нацыянальных пытаннях, але кантоны адмовіліся даць ім права голасу на мясцовым узроўні. Жанчынам Апенцэля на знешнім Радосе прыйшлося чакаць да 1989 года, каб прыняць удзел у сваіх першых кантональных выбарах, пасля таго як мужчыны кантона нарэшце пагадзіліся дазволіць ім галасаваць. У Апенцэле, штат унутраны Радос, Федэральнаму суду прыйшлося ўвесці гэтае права насуперак рашэнню мужчын-выбаршчыкаў і пасля таго, як некалькі мясцовых жанчын падалі петыцыю.

У Апенцэле, на востраве Радос, галасаванне праводзіцца раз у год на гарадской плошчы, якая ператвараецца ў сход пад адкрытым небам, дзе грамадзяне галасуюць па пытаннях узняццем рук (Ландсгемайнде).

Жыхары астатняй Швейцарыі лічаць Ландсгемайнде старамодным месцам. Сход прывязаны да пэўнага месца і часу; тыя, хто хворы ці знаходзіцца за межамі горада, не ўдзельнічаюць у галасаванні, а ўсе могуць бачыць, за што людзі галасуюць. Таямніца галасавання лічыцца неабходным умовай для добрай працы дэмакратыі.

Некаторыя мужчыны па ранейшаму адмаўляюцца прымаць тое, што жанчыны могуць галасаваць, а некаторыя жанчыны ў сваю чаргу адмаўляюцца наведваць сустрэчы.

І гэта ўсё пры тым, што шмат палітолагаў лічыць, што Швейцарыя — ідэал дэмакратыі. Ды і індэкс дэмакратыі кажа сам за сабе. Швейцарыя стабільна мае не менш за 9 поінтаў.