Беларускі народны каляндар
на 2025 год

1. с. Новы год. ВКЛ перайшло на студзеньскі стыль у 1550 г., Расія – у 1700 г.
6. п. Першая, Посная куцця. Перадкалядная вячэра. Які дзень, такі і год. Богаз’яўленне, Тры Каралі. Католікі праводзілі маскараваны абрад «Тры каралі», або «Гэроды».
7. а. Раство Хрыстова. Пачатак Каляд. «Ой, Калядачкі, бліны-ладачкі…». Калядавалі. Насілі «звязду». Паказвалі батлейку, праводзілі ігрышчы («вадзілі казу», «жанілі Цярэшку», «пяклі ката», гулялі ў «Яшчура» і інш.).
9. ч. Сцяпан. Даўней дзень найму слуг, батракоў на год. «На святога Сцяпана вышэй слуга за пана».
13. п. Шчодрая куцця. Пачатак Шчодрага тыдня. «Мароз, хадзі куццю есці».
14. а. Васілле. Новы год па праваслаўнаму календару. «Сею, сею пасяваю, з Новым годам вас вітаю».
18. сб. Трэцяя, Галодная, Вадапосная куцця. Апошнія дні Каляд. «Каляда ад’язджае».
19. н. Вадохрышча (Кшчэнне). «Святое Кшчэнне ваду ксціла…, свет ачысціла і ваду наверх пусціла», «На Вадохрышча завіруха – на Вялікдзень таксама».
20. п. Прывадохрышча – заканчэнне Каляд. Пачатак Малой вясельніцы (да посту).
24. пт. Аксіння. «Аксіння дарогу перамяце, а корм падмяце». Фядос. «На Фядоса цёпла».
25. сб. Павел. «Вее вецер – будзе вайна». Таццяна. Свята студэнтаў. «Сонца зіхаціць – на ранні прылёт птушак, а снег – на дажджлівае лета».
31. пт. Апанас, Гусінае свята. Свята свойскай жывёлы. «Хавай нос у апанасаўскі мароз». Кармілі гусянятак у абручыку.

1. сб. Ігнат. «На Святога Ігната зіма багата».
2. н. Грамніцы, Стрэчанне. «Калі на Грамніцы нап’ецца певень вадзіцы, то на Юр’я наесца вол травіцы», «Грамніца — хлебу палавіца».
5. с. Агата. Каровіна свята. «Хлеб і соль святой Агаты не пусціць бяды да хаты».
6. ч. Дарота. «Па Дароце высахнуць хусты на плоце». Паўзіміца Аксіння. «На Аксінні мяце», «Які дзень на Аксінню, такая будзе і вясна».
11. а. Ігнат. «Ігнат Грамніцам рад».
13. ч. Стрэчаньскія Дзяды.
14. п. Валянцін. Свята закаханых. Трыфан. «На Трыфана зорна — вясна позняя».
15. сб. Грамніцы, Стрэчанне. «Зіма з летам сустракалася, пра здароўейка пыталася». «На Грамніцы палавіна зіміцы».
17. п. Пачатак *Памінальнага, Дзедавага тыдня, Памінальніца.
18. а. Агата. Каровіна свята. Звычай натыкання на рогі асвечанага хлеба, каб жывёла не баялася ўрокаў. Асвечаны на Агаце хлеб адводзіў пажары.
22. сб. *Памінальніца. Канец Памінальнага тыдня. Калі «вея» ў нядзелю, то авёс трэба сеяць на 9-м тыдні, калі ў панядзелак — то на 8-м, калі ў сераду ці чацвер — то пакідалі «дзесяцінкі дзве».
24. п. *Рабы тыдзень, Вясельніца, Развітальны, Сырапусны, Масленічны тыдзень. Тыдзень перад Масленіцай. Які добры дзень на Масленым тыдні, у той дзень ад Іллі сеялі лён. Дзяўчаты вешалі «калодкі» не жанатым хлопцам. *Дзень сустрэчы на Масленым тыдні. Мацей. «На Мацея дарога пацее», «На Мацея адліга — будзе мароз». Улассе, Аўлас. Свята жывёлы. «Аўлас на сыры лас», «Ты, Улас, Улас. Ты найміся ў нас скату пасцівіць».
25. а. *Залвіцыны вячоркі.
26. с. *Лысая серада. На ўзгорках з’яўляюцца «праталіны-залысіны».
Фаціння. Заступніца ад хвароб (ліхаманкі, трасцы і інш.).
27. ч. *Блакітны чацвер. Тумановы дзень. *Крывы, Тлусты чацвер, Валосы, Валосся. Свята жывёлы. «На Валосага бліны пяклі ці аладкі, каб былі валы гладкі».*Тлусты чацвер.
28. пт. *Цешчыны вечары.

1. сб. *Масленыя Дзяды (Бабы). «Дзяды не зналі бяды, а нашы ўнукі зазналі мукі».
2. н. *Масленіца. «Масленіца ў „вятху“ (пасля поўні) — дзяржы пшаніцу ў мяху, сей пшаніцу на ўсю руку». *Развітальны, або Дараваны дзень. *Гуканне вясны. «Блаславі, божа, зіму замыкаці, вясну загукаці». На Палессі вадзілі карагоды, «спявалі чырачку», насілі ёлку з вянком.
3. п. *Паласказуб. Першы дзень Вялікага посту (да 19.04). Паласкалі зубы гарэлкаю, каб у час посту больш не піць.
4. а. Казімір. «Святы Казімір дровы сякець і ў клад кладзець». «На Казімера зіма ўмера».
5. с. *Уступная серада. Каб урадзіў лён, мылі верацёны ці калаўроты, хадзілі ў карчму і пераскаквалі цераз пень. Васіль Капальнік. Са стрэх капае. *Серада Папяльцовая (пач. Вялікага посту ў католікаў, да 19.04).
8. сб. *Зборава субота. Абрад «споведзі дзежкі».* Дзедава пятніца.
9. н. *Зборніца, Ізбор. Адзін з варыянтаў Новага года/лета пасля прыняцця юліянскага летазлічэння. «Святы Ізбор упярод ступіць». Пачатак збору селяніна ў поле. Янка, Паўраценне. Мядзведзь паварочваецца ў бярлозе на другі бок.
12. с. Рыгор. «На святога Рыгора ідуць рэкі ў мора».
14. пт. Аўдоцця Вясноўка, Аўдокі. Гуканне вясны. «На Аўдокі голы бокі». (1.03 Новы год /Новае лета у мінулым, сакавіцкі каляндарны стыль). «Святы Еўдакей … пераступ года», «Калі на Аўдакеі добрае надвор’е, то будзе добры лён».
15. сб. Хвядот. «На Хвядота занос — усё сена знясе».
17. п. Герасім Гракоўнік. «Герасім гракоў прыгнаў».
18. а. Конан Агароднік. Усіх выводзіць на агароды. Марк. Грак вяртаецца з выраю.
19. с. Язэп. «Святы Язэп сярод посту шлюб дае прахвосту» (забарона на шлюб). «На Язэпа пагода — год ураджайны».
20. ч. Веснавое раўнадзенства.
22. сб. Саракі. Было Новым годам/летам. Свята вясновага раўнадзенства. «Дзень з ноччу мераецца». «Святыя Саракі наперад пайшлі». Свята птушак. Прылятае 40 выраяў. «Святыя Саракі ў поле саху валаклі». Пліска. «На святога Пліска праб’ець лёд і пліска».
24. п. *Пачатак Храстовага тыдня. Пяклі «храсты». Рабілі Засеўкі. Абрад «жаніцьбы коміна».
25. а. Дабравешчанне, Звеставанне. «І птушка гнязда не кладзе». Прылёт бусла. Гуканне вясны. Было Новым годам/летам. «Перша свята — нова летца, Благавешчан зямлю сушыць». Рыгор. «На Рыгора зіма ідзе ў мора».
26. с. *Серадапосце. Выпякалі «храстцы».
Міжблагавешчыны (да 7 красавіка). Забарона на «запасванне» кароў.
30. н. Аляксей Цёплы. Дзень рыбалова. «На Цёплага Аляксея рыба ідзе на нераст, карова на верас, а бортнік на хвою».
31. п. Матрона. Пачатак *Пахвальнага тыдня. «Дзікая качка яйцом пахваліцца». «На Матрону шчупак хвастом лёд разбівае».

1. а. Дар'я Вясенняя. Адбельвалі палотны.
4. пт. *Пахвальная пятніца. Мыццё дзежак.
5. сб. *Пахвальная субота. Не грымелі кроснамі, каб гром не грымеў. Арына. «На Арыну сей капусту ў рассадніках».
6. н. Камаедзіца. Свята мядзведзя. Благавеснік. Пяклі пірагі «буславы лапы».
7. п. Благавешчанне. «Благавешчанне без ластавак – халоднае лета». Абрад «Страла».
8. а. Благуста. «На Благусту сей капусту».
13. н. *Вербніца. Асвячалі вярбу, сцябалі ёю прыгаворваючы «Не я б’ю, вярба б’е, за тыдзень – Вялікдзень». *Пальмова (Вербна) нядзеля. «Вярба б'е, не я б’ю».
14. п. Пачатак *Белага, Вялікага, тыдня. *Чысты панядзелак. Бялілі і мылі ў хаце. Прабуджэнне хатніка. У гэты дзень хлусілі, каб заблытаць хатніка. «Апрэль – нікому не вер». Мар’я. Калі ў ясную ноч прыбывала вада, то суха будзе ў жніво на хлебнай ніве.
15. а. *Чысты аўторак. Каб на людзей і «гаўядо» не напала «парша», трэба ўсё мыць.
Палікарп. «Пачатак бясхлебіцы».
16. с. *Дравяная страсць. Мыюць усё драўлянае. Мікіта. «Калі на Мікіту крыгаход, то няма ні клёву, ні лову рыбаловам».
17. ч. *Чысты чацвер. Ідуць у лазню. Абрад мыцця хлебнай дзежкі. *Велькі чвартэк.
18. пт. *Чырвоная, Велікодная пятніца. Сеялі гарох.
19. сб. *Вялікая, Чырвоная субота. Фарбавалі яйкі. Канец Вялікага посту. *Велька субота.
20. н. *ВЯЛІКДЗЕНЬ. «Хрыстос уваскрос! – Сапраўды ўваскрос!». *ВЯЛІКДЗЕНЬ, Вельканац у католікаў. Быў Новым годам. «Першае свята – свята Вялікадня».
21. п. Працяг *Вялікадня. «Першы дзень пірагі маюць, а сярэдні (п.) пагуляюць, а паследні (а.) дзень выпраўляюць». У Жыткавіцкім раёне на другі дзень праводзілі свята сена. Руф. Руф рушыць снягі.
23. с. *Градавая серада. Праводны дзень на Мёртвым тыдні. «Пайшла зіма да Кіева, а лета нам пакінула». *Людавы дзень. Раней у Віленскай губерні білі і качалі яйца з лубкоў, гушкаліся на арэлях. Юры. (Новы год па задыяку). «Першае святца – святы Юр’я», «Як зязюля закукуе за 12 дзён да Юр’я на «голы» лес, то не чакай ураджаю і будзе хварэць жывёла». Войцах. «Святы Вайцеху выпусціў жаўранка з меху».
24. ч. *Вялікадне мёртвых (Наўскі Вялікдзень, Мёртвы Вялікдзень, Наўскі чацвер). Дзень памінання на могілках. Хлопцы і дзяўчаты абліваліся вадою. Анціп – ахоўнік зубоў.
25. пт. *Прашчэнне. Абліваліся вадою. Марк. «Дождж на Марка, дык зямля як шкварка».
27. н. *Праводная нядзеля. На Палессі праводзілі Вялікдзень і халодныя дні. «Ідзі, зіма, да Кучава, як ты нам надакучыла».
28. п. *Радаўнічныя Дзяды. Пуд. «Пуд снег пугне».
29. а. *Радаўніца. «На Радаўніцу да абеду пашуць, па абеду плачуць, а к вечару скачуць». Арына. «На Арыну сей капусту на расаду».
30. с. Зосім – ахоўнік пчол. Андрыянава ноч, Андрэй. Ноч дзявочай варажбы і чараўніцтва.

1. ч. Кузьма. «Май Кузьма з морквінай сустракае, а Пахом з гурком».
5. п. Ляльнік. Свята Лялі - дачкі Лады. «Благаславі, маці,/Ой, Лада, маці!/Вясну заклікаці…».
6. а. Юр’е. Свята жывёлы. «Як дождж на Юр’я — хлеб будзе і ў дурня». Абрад «Страла».
7. с. Алісей. «Прыйшоў Алісей — авёс пасей». Бабскія розбрыкі. Скокі жанчын і качанне па зямлі дзеля ўрадлівасці.
8. ч. Станіслаў. «Сей лён на Станіслава — вырасце як лава». Марк. «Дождж на святога Марка — дык зямля, як шкварка».
10. сб. Ярылавіца. Свята Ярылы, вясновага заядуць чэрві.
12. п. Пачатак *Пераплаўнага (Чарвівага) тыдня. У агародзе не садзілі, каб не завяліся чэрві.
13. а. Якуб. «На Якуба грэе люба».
14. с. *Градавая, Пераплаўная серада. Засцерагаліся ад граду і дажджу. Макарэй. Абрады ля вады.
15. ч. Барыс. Апякун поля і жывёлы.
18. н. Арына Расадніца. Дзень высаджвання расады ў Паазер'і.
20. а. Антоній. «На святы Антоній сей авёс для коней, а як удасца дык і прадасца».
21. с. Іван Веснавы. Апякун земляроба. «На Івана каласок, а на Пятра піражок».
22. ч. Мікола Веснавы. Свята пастухоў. Алёна. «Сей лён на Алену, будзе кашуля па калена».
23. пт. Зілот. «Сей пшаніцу на Зілота, і яна будзе як злота».
24. сб. Макей. «Мокра на Макея — і лета не прасушыць». Кірыла і Мяфод. Калі дзень мокры — і лета будзе мокра.
25. н. Епіфан. «На Епіфана раніца ў чырвоным каптане, неба з барваю — гарачае лета».
27. а. Сідары. «Прыйшлі Сідары — прыйшлі і сіверы».
28. с. Пахом. «Святы Пахом павее цяплом». «Сей агуркі на Пахом — будзеш насіць мяхом».
29. ч. *Ушэсце. Жыта родзіць.З зямлі выходзяць прасушыцца скарбы (паданне). Абрад «Страла». *Ушэсце. Унебаўшэсце пана Езуса. Свята агляду жыта. Магдалена. «Магдалена зязюльку прысылае».
30. пт. *Градабойцы, Ледавіты дзень (Віленская губ.). Не працавалі.
31. сб. Шэсць дзеў. «Лён сей позні». Канапелька Матруна. «Канапелька Матруна ў зямлю махнула». Фядот. «Як на дубе апушка — у Фядота поўна аўса кадушка».

2. п. Тры пакутнікі. «Няма лета, але пасля іх не бывае зімы».
3. а. Алёна, Ульяна. Дзень ільну.
4. с. *Градавая серада. Васіліск. «Ад Васіліска і салавей блізка».
5. ч. Дзень Ефрасінні Полацкай. Хадзілі ў Полацк пакланіцца і абракацца.
6. пт. Юстын і Харытон. «Юстын цягне ўверх каноплі, а Харытон — лён».
7. сб. *Сёмушныя Дзяды. *Духавая субота, Зялёная субота. Свята маладой зеляніны. «Завівалі» вянкі, бярозкі. Ян. «Рой перад Янам — пчаляр будзе панам».
8. н. *Сёмуха, Тройца. Культ продкаў і расліннасці. «Павядзём Куста пад гай зялёненькі…». *Сёмуха, Зялёныя святкі, Пяцідзясятніца. Свята зелені. «На Духа будзе цёпла і суха».
9. п. *Святы Дух. «На Святога Духа не скідай кажуха». Садзілі капусту і каноплі. *Русальніца, Іван ды Мар’я. Праводзіны вясны. «На Граннай нядзелі Русалкі сядзелі…».
10. а. *Конскі Вялікдзень. Свята коней.
11. с. *Градабой, Серада Русаль. Здабывалі з ясеня святы агонь.
12. ч. *Наўская Тройца, Абліваха. Памінанне продкаў на могілках. Абліваліся вадою.
13. пт. Антоній. «Антоні, аддай коні». Ерамей. «Прыйшоў Ерамей — больш не сей».
15. н. *Русальчыны розыгры. Засцерагаліся русалак. *Пятроўскія запускі. Развівалі вянкі, якія завівалі ў Зялёную суботу. *Тройца.
16. п. *Пятроўка, Петравіца. Пятроўскі пост да 11 ліп. Пятроўка-галадоўка. Лук’ян. Паўднёвы вецер на Лук’яна — на добры ўраджай яравых.
19. ч. *Дзявятнік. Перавод уніятаў у праваслаўе. «На Дзявятнік дзеўяць ягодзін на галінцы».*Божае цела. Абрады з галінак бярозы.
20. пт. *Дзевятуха. Дзень засцеражэння ад навальніцы.
21. сб. Тодар. «На Тодара раса — канапель паласа». Летняе сонцастаянне.
22. н. Кірыла. Пачыналі касавіцу ў Паазер'і.
23. п. Купала. У старажытнасці - Новы год/лета.
24. а. Ян Купальны. «Сонца грае». «Ходзіць Ян па вуліцы,/ Завець дзяўчат у Купаллю…»
25. с. Анапрэй. «Хто на Нупрэя пасее грэч, той будзе бліны печ».
26. ч. *Дзясятнік. «Дзясятнік гнаі возіць». Акуліна Грачышніца. Сеялі грэчку. Задзярыхвост. Каровы «зыкуюць».
27. пт. *Дзясятка. «Косы точыць». «Жыта паспявае».
28. сб. Амос. «Прыйшоў Амос — цягне ўгору авёс».
29. н. Ціхан. «Пеўчыя птушкі заціхаюць». Пятрок. «Да Пятра зязюльцы кукаваці». «Прыйшоў Пятрок — апаў лісток, прыйдзе Ілья — ападуць і два».

6. н. Купалле. Свята Сонца і кахання. «Дзень адбаўленне, ночы прыбаўленне».
7. п. Іван Купала. «Учора была Купала, а сёння Іван».
8. а. Данат. «Святы Данат коскі точыць».
10. ч. Сем братоў. «Сем братоў варожаць, колькі тыдняў пагоды». Самсон. «На Самсона дождж — сем тыдняў то ж».
12. сб. Пятро. Свята заканчэння Купалля.
13. н. Паўпятро. Дзень талакі. Сымон і Юда. «На Сымана й Юды конь баіцца груды».
14. п. Кузьма і Дзям’ян. Свята кавалёў. «Святы Пятро жыта спеліць, св. Кузьма сярпы робіць, а св. Дзям’ян сена грабе».
17. ч. Андрэй. «Авёс у світцы, а на грэчцы і кашулі няма». «Андрэй усіх мудрэй».
18. пт. Свята Месяца. «Месяц гуляе».
21. п. Казанская, Градавы дзень. Засцераганне ад нябесных стыхій, ад хвароб вачэй і галавы. Пракоп. Пракоп бок прыпёк.
25. пт. Якуб. «На Якуба хлеба поўна губа». Прокл. Засцерагаліся вялікіх рос.
26. псб. Ганна. Снапы кладзе. Гаўрылей. Засцеражэнне ад граду.
29. а. Афінаген. Заціхаюць птушкі.
30. с. Серпавіца, Шыпілінка (пятніца перад Іллёю). Дзень «зазубрывання» сярпоў перад жнівом.

1. пт. Макрыны. «Глядзі восень па Макрыні».
2. сб. Ілля. Свята дажджоў і навальніц. «Ілля нарабіў гнілля». «Укінуў у воду кусок ільда».
4. п. Мар’я. «Магдалена — вады па калена».
6. с. Барыс Палікоп. «Барыс і Глеб — паспеў хлеб».
7. ч. Ганны. «Святы Ганны бабкі стаўляюць».
9. сб. Палікоп. Паліць копы. Панцеляймон. Сцаляў ад хвароб галавы.
10. н. Лаўрын. «На Лаўрына спяшай да млына».
12. а. Сіла. Жыта сей.
14. ч. Макавей, Першы Спас. Свята маку і мёду. Спасаўка. Пост да 27 жніўня.
15. пт. Прачыстая, Зельная. «Прыйшла Прачыста — стала поле чыста». Базыль. «Базыль авечкам воўну дае».
16. сб. Антоны Віхравеі. Рох. «Кірмаш на паненак» — дзень выглядання нявест.
17. н. Еўдакія. Агуркі збірае.
19. а. Яблычны Спас. Свята садавіны.
23. сб. Лаўрэн — свята млынара. «Баўтрамей і Лаўрын паказваюць, якая прыйдзе восень».
24. н. Баўтрамей. «Святы Баўтрамей высылае буслоў па дзяцей». «Прыйшоў Баўтрамей — жыта на зіму сей».
27. с. Міхей. Выспяваюць брусніцы.
28. ч. Прачыстая, Зельная. Свята ўраджаю.
29. пт. Трэці Спас. Свята хлеба. Ян. «Ян на лета прыйшоў, а ўжо восень знайшоў».
30. сб. Міроны Ветрагоны. «Міроны Ветрагоны пыл па дарозе гоняць, па прыгожым леце стогнуць».
31. н. Флор і Лаўр. Свята коней. Арабінавыя дзень і ноч. Сухая навальніца, або дождж.

5. пт. Лупа. «Сей на Лупа — будзе жыта купа».
7. н. Баўтрамей. «Прыйшоў Баўтрамей — жыта на зіму сей».
8. п. Другая Прачыстая. «Меншая Прачыста — канчай сеяць начыста».
10. с. Мацей. Абаронца ад п’янства.
11. ч. Калінавік, Іван Крываўнік. «Да Яна прасіце, дзеткі, дажджу, а па Яне я й сам упрашу».
13. сб. Кіпрыян. Журавель збіраецца ў вырай.
14. н. Узвіжанне. Закрыванне зямлі. Сымон. Абрад «жаніцьбы коміна». (Асенняе Навалецце/Навагоддзе з 1493 г.). Бабіна лета.
19. пт. Цуды, Міхал. «Міхал з поля спіхаў».
21. н. Багач, Нараджэнне Божае Маці. Свята заканчэння ўборкі зерневых. Засідкі.
22. пн. Асенняе раўнадзенства.
24. с. Тадора. «На Тадору ўсякае лета заканчваецца».
26. пт. Стаўроўскія Дзяды.
27. сб. Звіжанне. Свята закрывання зямлі на зіму. Гадзюкі збіраюцца ў кучу.
29. пн. Міхал. «Калі на Міхала з поўначы вецер вее, то не май на надвор’е надзеі». Сіцыян. «Святы Сацыян ды ляны пасцілаў».

2. с. Зосім. Журавіны на Зосіма ўздымаюцца — мароз на Пакровы ўдарыць.
4. сб. Пранцішак, Францішак. «На Пранцішка зярнят шукае ў полі мышка».
8. с. Сяргей. «З Сяргея пачынаецца зіма». Жалезны тыдзень. Чысцілі жалезныя рэчы.
9. ч. Іван Шаптун, Іван Кураед, Багаслоў. Шапталіся свахі пра нявест. «Іван Багаслоў дружкі разаслаў, а на Пакрова дзеўка гатова». «Святы Багаслоў да буракі капаў».
14. а. Пакровы, Трэцяя Прачыстая. Вясельная пара. «Свята Пакрова, пакрый зямельку лісточкам, а галоўку — вяночкам». «Пакровы — зарыкалі каровы». «Калі на Пакрову маладзік, то будзе лёгкая зіма. З поўначы вецер — халодная зіма, з поўдня — цёплая». Дзявоцкае лета (па 21.10). Прымалі «ў дзеўкі» сябровак.
21. а. Зміцер. «Да Змітра баба хітра». Трыфан, Палагея. «Золкім ветрам вее».
25. сб. Марцін — свята млынароў. Частаваліся гусяцінай на млынавым крузе. «Марцін святы — любіцель гагаты».
28. а. Сымон і Юда. «Сымон з Юдаю працу ў полі канчаюць, хаты аглядаюць». Параскева Пятніцкая. Забарона на прадзенне.
29. с. Лонгін. Збавіцель ад хвароб вачэй.
30. ч. Паклоны. Дзень адбівання паклонаў.
31. пт. Лука. «Хто сее да Лукі, не будзе мець ні хлеба, ні мукі». Дзень іканапісцаў. Юльян — ахоўнік дзяцей.

1. сб. Асяніны, Змітраўскія Дзяды. «Святыя дзяды, завём вас...». Усе Святыя. «Усе Святыя як засваволяць – дрэвы да рэшты аголяць».
2. н. Задушны дзень, Задушкі. Памінальны дзень.
4. а. Казанская. «Да Казанскай – не зіма, а пасля – не восень; зранку дождж, з вечара – снег. Выязджай на Казанскую на калёсах, а палазы з сабой прыхапі».
8. сб. Зміцер. «Да Змітра дзеўка хітра». Канец надзеі выйсці замуж у гэтым годзе.
9. н. Тодар. «На Тадора поўна камора».
10. п. Параскі. Апякунка жанчын і рукадзелля.
11. а. Марцін. «Мядзведзь кладзецца ў бярлогу». Настуся. Настуся стрыжэ авечкі.
12. с. Артошка. Пачатак прадзення.
14. пт. Кузьма-Дзям'ян. Апякун земляробства, кавалёў і вяселля.
21. пт. Міхайлаў дзень. Абаронца ад грому. «Мядзведзі ідуць у спячку». «Міхайла ў інею – снежная зіма наступае, а калі туманамі спавіты – быць адлізе» (такія ж прадказанні і на Матрону).
22. сб. Матрона. «З Матроны становіцца зіма».
24. п. Хвёдар Студзянец. «Хвёдаравы вятры галоднымі ваўкамі скуголяць».
25. а. Кацярыны. «Кацярына забрала лета». Іван Міласцівы. Дзень падарункаў.
27. ч. Юстыніян. Апякун плоднасці і дзяцінства. Піліп. Пярэдадзень Піліпоўскага посту.
28. пт. Піліпаўка – перадкалядны пост (да 06.01).
29. сб. Мацей. «На Мацея зіма пацее». Андрэйкі. Дзявочае свята.
30. н. Адвент. Раждзественскі пост.

4. ч. Барбара. «Барбара ноч урвала, а дзень надтачыла». Увядзенне. Водзяцца ваўкі.
5. пт. Пракоп. Савы. «Барбара мосціць, Сава цвікі войстрыць, а Мікола прыбівае».
6. сб. Мікола, Мікалайкі. «Хвалі зіму па Міколе». Матрыхваны. Не пралі.
7. н. Кацярыны. «Забрала край лета». Адвент.
9. а. Юр'е Зімовы. Юра мосціць. Ганны. «Ад Ганны да Каляд два тыдні і два дні».
13. сб. Андросы, Андрэйкі. Варажылі.
14. н. Навум. «Наставіць на вум». Пачыналі вучыць дзяцей грамаце. Адвент.
17. с. Варвары. «Мікола і Варвара ноч урвалі».
18. ч. Савы, Міколін бацька. «Сава мосце, а Мікола гвоздзе».
19. пт. Мікола Зімовы. «Без Міколы не бывае ні зіма, ні лета». «Мікола марозам гвоздзіць».
21. н. Зімовае сонцастаянне.
22. п. Ганны. «Ганны – прыбавіцца багата дня». «Ганкі – палічаны дзянькі».
24. с. Вігілія. Посная куцця. Пачатак Каляд (да 6 студз.).
25. ч. Божае Нараджэнне. Было Новым годам. «Свята Ражаство ўпярод пашло, Новы гадок павёў радок». Спірыдон Сонцаварот.
26. пт. Сцяпан. Дзень найму батракоў у мінулым. «На Святы Сцяпан кожны сабе пан».
31. с. Багатая куцця. Сільвестр. Варажылі дзяўчаты. Марк. «Марка да Варка – няхай будзе парка».